روض الجنان و روح الجنان معروف به تفسير ابو الفتوح رازى
روض الجنان و روح الجنان معروف به تفسير ابو الفتوح رازى
روض الجنان و روح الجنان معروف به تفسير ابو الفتوح رازى
نويسنده: محمدرضا ضميري
جمال الدين حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى نيشابورى، معروف به ابوالفتوح رازى (متوفي در اواسط قرن ششم).
تاريخ ولادت و وفات وى به روشنى معلوم نيست اما در اواسط قرن ششم از دنيا رفته است و منابع و مآخذى كه شرح حال وى را آورده اند، از چگونگى رشد و تعليم و تعلّم وى اطلاعات شايسته اي به دست نداده اند. از مجموع گزارشهاى تاريخى، چنين به دست مى آيد كه شيخ ابوالفتوح رازى از اولاد نافع بن بُديل خزاعى از صحابه معروف رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) است كه در سده ششم هجرى در رى مى زيسته و پدرانش در نيشابور ساكن بوده اند. شيخ منتجب الدين در فهرست، وى را با عنوانهايى چون: عالم واعظ، مفسر و صاحب تصانيف ستوده است.[1]
قاضى نوراالله شوشترى (1019 ق) در مجالس المؤمنين، وى را با تعابيرى چون قدوة المفسرين، اعلام علماى تفسير و كلام و عظماى ادباى انام ياد كرده است. مرحوم ميرزا عبدالله افندى مى نويسد: «عالم فاضل، فقيه و مفسر كامل معروف به ابوالفتوح رازى، صاحب تفسير بزرگ فارسى، كه سرمشق مفسران است، از دانشمندان بزرگ و از شخصيت هاى برجسته اماميه است».
على بن محمد (پدرش)، عبدالرحمن، ابوالوفاى رازى، مفيد ثانى، فرزند شيخ الطائفه.
منتجب الدين رازى، ابن شهر آشوب و ابن حمزه طوسى.
حسنيه، روح الاحباب و روح الباب فى شرح الشهاب، روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن، كتاب يوحنا.[2]
اين كتاب اولين تفسير کامل شيعي فارسي است كه پس از مجموعه اى از تفاسير فارسى، همچون: ترجمه منسوب به تفسير طبرى، تاج التراجم، تفسير ابوبكر عتيق سورآبادى و ديگر تفاسير فارسى اهل سنت مربوط به قرن پنجم و ششم نگاشته شده است.
از نكات شايان ذكر درباره اين تفسير، جامعيت و توجه به ابعاد مختلف ادبى و تاريخى، كلامى، فقهى، روايى و اخلاقى است. اين تفسير متنى استوار و بى ترديد در ميان آثار پرحجم و ممتاز ادب فارسى به عنوان يكى از ارزنده ترين آنها جاى خاص خود را باز کرده است.
شيوه مفسر در اين تفسير چنين است كه وى در آغاز به تعداد آيات، مكى و مدنى بودن، اقوال ديگران در اين باب و فضيلت سوره ها اشاره کرده و آن گاه آيه به آيه، به تفسير قرآن مى پردازد، در برابر هر آيه ترجمه آن را آورده و سپس كلمات را شرح و توضيح مى دهد. روش تفسيرى وى استفاده از عقل و نقل است و تفسير او در رده تفاسير اجتهادى محسوب مى گردد. مؤلف در زمينه اخبار و آثار، هم از منابع و جوامع روايى شيعه و هم از جوامع اهل سنت استفاده کرده، به اقوال و گفتار مفسران سده هاى اول توجه زيادى نشان مى دهد و غالباً بدون هيچ اظهار نظرى گفتار آنان را نقل مى كند.
اين كتاب در 20 جلد به زبان فارسي با تحقيق محمد جعفر ياحقي و محمد مهدي ناصح به همت بنياد پژوهشهاى آستان قدس رضوى، در سال 1364 ه.ش به چاپ رسيده است.
/س
تاريخ ولادت و وفات وى به روشنى معلوم نيست اما در اواسط قرن ششم از دنيا رفته است و منابع و مآخذى كه شرح حال وى را آورده اند، از چگونگى رشد و تعليم و تعلّم وى اطلاعات شايسته اي به دست نداده اند. از مجموع گزارشهاى تاريخى، چنين به دست مى آيد كه شيخ ابوالفتوح رازى از اولاد نافع بن بُديل خزاعى از صحابه معروف رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) است كه در سده ششم هجرى در رى مى زيسته و پدرانش در نيشابور ساكن بوده اند. شيخ منتجب الدين در فهرست، وى را با عنوانهايى چون: عالم واعظ، مفسر و صاحب تصانيف ستوده است.[1]
قاضى نوراالله شوشترى (1019 ق) در مجالس المؤمنين، وى را با تعابيرى چون قدوة المفسرين، اعلام علماى تفسير و كلام و عظماى ادباى انام ياد كرده است. مرحوم ميرزا عبدالله افندى مى نويسد: «عالم فاضل، فقيه و مفسر كامل معروف به ابوالفتوح رازى، صاحب تفسير بزرگ فارسى، كه سرمشق مفسران است، از دانشمندان بزرگ و از شخصيت هاى برجسته اماميه است».
على بن محمد (پدرش)، عبدالرحمن، ابوالوفاى رازى، مفيد ثانى، فرزند شيخ الطائفه.
منتجب الدين رازى، ابن شهر آشوب و ابن حمزه طوسى.
حسنيه، روح الاحباب و روح الباب فى شرح الشهاب، روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن، كتاب يوحنا.[2]
اين كتاب اولين تفسير کامل شيعي فارسي است كه پس از مجموعه اى از تفاسير فارسى، همچون: ترجمه منسوب به تفسير طبرى، تاج التراجم، تفسير ابوبكر عتيق سورآبادى و ديگر تفاسير فارسى اهل سنت مربوط به قرن پنجم و ششم نگاشته شده است.
از نكات شايان ذكر درباره اين تفسير، جامعيت و توجه به ابعاد مختلف ادبى و تاريخى، كلامى، فقهى، روايى و اخلاقى است. اين تفسير متنى استوار و بى ترديد در ميان آثار پرحجم و ممتاز ادب فارسى به عنوان يكى از ارزنده ترين آنها جاى خاص خود را باز کرده است.
شيوه مفسر در اين تفسير چنين است كه وى در آغاز به تعداد آيات، مكى و مدنى بودن، اقوال ديگران در اين باب و فضيلت سوره ها اشاره کرده و آن گاه آيه به آيه، به تفسير قرآن مى پردازد، در برابر هر آيه ترجمه آن را آورده و سپس كلمات را شرح و توضيح مى دهد. روش تفسيرى وى استفاده از عقل و نقل است و تفسير او در رده تفاسير اجتهادى محسوب مى گردد. مؤلف در زمينه اخبار و آثار، هم از منابع و جوامع روايى شيعه و هم از جوامع اهل سنت استفاده کرده، به اقوال و گفتار مفسران سده هاى اول توجه زيادى نشان مى دهد و غالباً بدون هيچ اظهار نظرى گفتار آنان را نقل مى كند.
اين كتاب در 20 جلد به زبان فارسي با تحقيق محمد جعفر ياحقي و محمد مهدي ناصح به همت بنياد پژوهشهاى آستان قدس رضوى، در سال 1364 ه.ش به چاپ رسيده است.
پي نوشت :
[1]. روض الجنان، ج 1، ص 30.
[2]. ريحانة الادب، ج 7 ـ 8، ص 228.
/س
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}